برخی شرایط و آداب زیارت کربلا و حرم ابی عبدالله الحسین
برای زیارت امام حسین ع و زیارت کربلا ثواب و فضائل زیادی عنوان شده است که عظمت بی پایان امام حسین ع را به ما نشان می دهد. مانند اینکه فرموده اند:
«حقٌ عَلَی الغَنیَّ یَأتِی قبرََ الحُسینِ فِی السّنهِ مِرَّتَین وَحَقٌ عَلَی الفَقیرِ أن یَأتِیه فِی السّنهِ مَرّه»
«این حق بر گردن هرغنی است که در سال دو مرتبه نزد قبر امام حسین علیه السّلام رود و این حق برگردن هر فقیری است که سالی یک مرتبه به زیارت ایشان رود.»
روایت، عنوان «حق» را مطرح می کند و حرفی از استحباب نیست و یا حتّی امر نمی کند که عده ای آن را حمل بر استحباب کنند. زیارت امام حسین علیه السّلام، حق اهل البیت علیهم السّلام بر گردن فقیر و غنی است و مورد اتفاق فقها این است که ادای حق واجب است. و در قرآن ذکر شده که: وآت ذی القربی حقه، حق اهل البیت علیهم السلام را بدهید.
روایات در این موضوع به قدری است که در برخی از کتب، بابی به عنوان «باب حد وجوبها فی الزمان علی الأغنیاء والفقراء»«باب حد زمانی وجوب زیارت امام حسین علیه السّلام بر اغنیاء و فقرا» و همچنین بابی با عنوان «أقل ما یزار فیه الحسین و أکثر ما یجوز تأخیر زیارته للغنی والفقیر»«کمترین مدتی که در آن مدت حضرت امام حسین علیه السّلام را باید زیارت کرد و حداکثری که زیارت آن جناب را غنی و فقیر می توانند به تأخیر بیاندازند.» وارد شده است.
هر انسانی که خود را تابع شریعت رسول خدا می داند باید به چنین روایاتی عمل کند و خود را به این مکان مقدس برساند. اما آنچه که مهم تر است، آداب و شرایط چنین زیارتی است. مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام روایت می کند که ایشان فرمودند:
تَزُورُونَ خَیْرٌ مِنْ أَنْ لَا تزورون وَ لَا تَزُورُونَ خَیْرٌ مِنْ أَنْ تزورون قَالَ قُلْتُ قَطَعْتَ ظَهْرِی قَالَ تَاللَّهِ إِنَّ أَحَدَکُمْ لَیَذْهَبُ إِلَى قَبْرِ أَبِیهِ کَئِیباً حَزِیناً وَ تَأْتُونَهُ أَنْتُمْ بِالسُّفَرِ کَلَّا حَتَّى تأتونه [تَأْتُوهُ] شُعْثاً غُبْراً.
زیارت کنید بهتر است از آن که زیارت نکنید و زیارت نکنید بهتر است از اینکه زیارت کنید. عرض کردم: یا سیدی با این کلام، پشت مرا شکستید. حضرت فرمودند: به خدا قسم جز این نیست که هر یک از شما اگر به سوی قبر پدرش رود در هم شکسته و محزون می رود ولی به زیارت قبر مطهر حضرت می روید در حالیکه با خود سفره ها می برید! نه این طور نباید به زیارت بروید بلکه زیارتش کنید با حالی افسرده، حزین و گرفتار.
برای ثبت نام تور کربلا کلیک کنید.
سوال این جاست: این زیارتی که حق اهل البیت بر گردن ماست، زیارتی که با زیارت خدا فوق عرش برابری می کند. زیارتی که به هر قدمش حج رسول خدا صلی الله علیه واله وسلم برای زائر نوشته می شود. زیارتی که روزهای آن از شمار عمر زائر حساب نمی شود و زیارتی که ثواب بی حد و حصر دارد؛ چرا باید امام معصوم بفرماید اگر نروید بهتر است از آنکه بروید؟! مگر چه اتفاقی افتاده که حضرت که به چشم عین اللهی اش این ثواب عظیم را می بیند و از طرفی بالمومنین رئوف رحیم است و اقتضای رافت و عطوفت و رحمت او این است که از نهایت وجود بخواهد که شیعه اش به چنین ثوابی نائل شود مگر چه می بیند که می فرماید: اگر نروید بهتر از آن که بروید؟!!
قدری تأمل می خواهد. اگر تمام این ثواب عظیم یکطرف باشد و رعایت نکردن آداب زیارت حضرتش طرف دیگر؛ حضرت می فرماید: همان بهتر که به زیارت نروید و از این ثوابهای بی حد محروم شوید ولی کاری نکنید که حرمت آن حرم شکسته شود. ولو به لقمه ای حلوا و شیرینی (چنانکه در برخی روایات همین مطلب ذکر شده است). محروم از این ثواب بی حد شوید به از اینکه در جایی که قطره آبی بر لبان مبارک ابی عبدالله نرسید، طفل رضیعش تشنه ذبح شد، و مخدرات حرم آواره و بی معجر شدند… غافل از مصیبت شوید و محزون و در هم شکسته نباشید.
چون این جایگاه منیع و رفیع و این حرم شریف، باید با آداب خاص خود باشد. زائر باید حال مصیبت زده داشته باشد آن هم به همان قِسم مصیبتی که مولایش ابی عبدالله علیه السلام داشت:
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: إِذَا أَرَدْتَ زِیَارَهَ الْحُسَیْنِ فَزُرْهُ وَ أَنْتَ کَئِیبٌ حَزِینٌ مَکْرُوبٌ شَعِثاً مُغْبَرّاً جَائِعاً عَطْشَاناً فَإِنَّ الْحُسَیْنَ قُتِلَ حَزِیناً مَکْرُوباً شَعِثاً مُغْبَرّاً جَائِعاً عَطْشَاناً- وَ سَلْهُ الْحَوَائِجَ وَ انْصَرِفْ عَنْهُ وَ لَا تَتَّخِذْهُ وَطَناً
هنگامی که قصد زیارت امام حسین علیه السلام را کردی؛ او را زیارت کن در حالی تو شکسته، بسیار محزون و غمگین خاک آلود و پریشان موی و تشنه و گرسنه باشی چرا که همانا حسین علیه السلام کشته شد در حالی که بسیار محزون و غمگین، پریشان موی، خاک آلود، تشنه و گرسنه بود و حوائج را از او بخواه و بعد از آن برگرد و کربلا را به عنوان وطن قرار نده.
تمامی موارد فوق از انواع عزاداری نیز محسوب می شود چون حال مصیبت زده در مصیبت محبوب باید اینگونه باشد.
به هر حال نباید زیارت امام حسین علیه السلام برای زائر، عادی و معمولی شود. باید بداند اینجا ذراری خیر سلیل از اولاد نبی را به شهادت رساندند. و چون این سرزمین نباید برای شیعه و محب عادی و معمولی شود توصیه شده است که آن مکان مقدس را به عنوان وطن اتخاذ نکنند تا مبادا این سرزمین پر از بلا، مکان زندگی روزمره او شود. ما با ذکر روایت دیگر در مورد آداب زائر امام حسین علیه السلام سخن را به اتمام می رسانیم و ما بقی آداب و شرایط را حواله می دهیم به کتاب جامع کامل الزیارات ابن قولویه.
محمد بن مسلم روایت می کند که محضر مبارک امام صادق علیه السلام عرض کردم: هرگاه به زیارت پدر بزرگوارتان (حضرت امام حسین علیه السلام) می رویم آیا به همان هیئت و کیفیتی که به حج می رویم باشیم؟ حضرت فرمودند: بلی. عرض کردم: پس آنچه بر حاجی لازم است بر ما هم لازم است؟… حضرت فرمودند: بر تو لازم است که با همراهانت خوش رفتار باشی، سخن اندک بگوئی و حتی الامکان تکلم نکنی مگر به خیر. بر تو لازم است زیاد بیاد خدا باشی. بر تو لازم است که جامه و لباس هایت را نظیف نگه داری. لازم است بر تو پیش از اینکه به حائر برسی غسل کنی. لازم است بر تو که خاشع بوده و زیاد نماز خوانده و بسیار بر محمد و آل او صلوات بفرستی و به آنچه مال تو نیست و از آن دیگری است احترام بگذاری. لازم است به آنچه حلال نیست نگاه نکرده و چشم خود را از آن فروبندی. لازم است وقتی برادر ایمانی خود را نیازمند دیده و ملاحظه کردی که بواسطه نداشتن نفقه از ادامه ماندن برای زیارت عاجز است به دیدنش رفته و او را کمک و با مواسات با او رفتار کنی. بر تو لازم است تقیه که دین تو بدان قائم است. بر تو لازم است از آنچه منهی هستی و از خصومت و دشمنی و زیاد قسم خوردن و از جدال کردنی که در اثناء به خوردن قسم مبادرت می ورزی اجتناب و دوری کنی. یکی از شروط زیارت امام حسین علیه السلام، شروط حج است که لازم به ذکر بود شروط دیگری نیز موجود است که مخصوص زیارت ایشان است مانند مهموم و مغموم و… بودن که تفصیل آن در کتاب کامل الزیارات.
آنچه که از شروط ذکر کردیم نه بدان معناست که چون ما غالبا غافل از این شروطیم پس همان بهتر که ترک زیارت کنیم. خیر همانطور که ابتدا گفته شد زیارت بر هر یک از ما به عنوان حق واجب است و باید سعی کنیم شروط آن را تا حد امکان تدارک کنیم. و بیان حضرت که فرمودند «همان بهتر که نروید»؛ نه به معنای ترخیص در ترک زیارت بلکه مانند این می ماندکه به فردی که نمازش را با لباس غیر طاهر می خواند در حین نماز با اطرافینش با ایما و اشاره حرف می زند و خلاصه اصلا رعایت آداب نماز را نمی کند؛ به این فرد گفته شود همان بهتر که نماز نخوانی. این به معنای اذن در ترک نیست بلکه بدین معناست که باید شروط نماز را تدارک کند.
خداوند متعال ما را جزء زائران دائمی حرم مولی الکونین ابی عبدالله الحسین علیه السلام قرار دهد. تمامی منابع فوق از کتاب شریف «کامل الزیارات» ابی القاسم جعفر بن محمد بن موسی بن قولویه بود.
:: موضوعات مرتبط:
فضائل زیارت امام حسین (ع) و زیارت کربلا ،
،
:: برچسب‌ها:
آداب زیارت کربلا ,
زیارت کربلا ,
, 
